Uzun ekran süreleri tarih oluyor: Telefon bağımlılığını önleyen app geliştirildi

Financial Times'dan Sophie de Rosee kendi tecrübelerinden yola çıkarak hem telefon bağımlılı hem de telefon bağımlılığının nasıl üstünden gelineceğini haberleştirdi. Rosee konuyla ilgili şöyle diyor:

Son zamanlarda telefon ekran sürenizi kontrol ettiniz mi? Ben geçtiğimiz günlerde kendi istatistiklerime baktığımda şok oldum.

Günlük ortalama ekran sürem altı saat iki dakika ve en çok zaman geçirdiğim uygulamalar Instagram ile WhatsApp’tı. Bir hafta içinde iPhone’umu 782 kez elime almışım; bunların 288’inde ilk açtığım uygulama WhatsApp olmuş, mesajlar, sesli notlar ve grup sohbetlerindeki güncellemeleri kontrol etmek için.

Akıllı telefonuma olan bu düşkünlük o kadar ileri gitti ki, çocuklarım dikkatimi çekmek için artık bana “anne” değil, adımla yani “Sophie” diye sesleniyor. Peki bu bir bağımlılık mı?

'Eroinle aynı değil'

King’s College London Psikiyatri, Psikoloji ve Sinirbilim Enstitüsü’nde bağımlılık uzmanı olan psikiyatrist Dr. Nicola Kalk, “Telefonlar eroinle aynı şey değil elbette,” diyor ve ekliyor: “Ama eroin bağımlılığı İngiltere’de hipodermik iğneyle yaygınlaştıysa, akıllı telefonlar da cebinizde taşıyabildiğiniz, kimseyle paylaşmak zorunda olmadığınız bir teknoloji olarak benzer şekilde güçlü bir çekim gücü yaratıyor.”

Bağımlılık ne zaman başlar?

Kalk’a göre sorunlu telefon kullanımını bağımlılık olarak tanımlamanın üç temel işareti var:
Kontrol kaybı – Örneğin Instagram’a beş dakika bakmak niyetiyle girip bir buçuk saat sonra hala çıkamamış olmak veya bir uygulamayı silip aynı gün içinde geri yüklemek.

Önceliklerin değişmesi telefona, çocuklardan ya da sevdiklerinizden daha çok ilgi göstermek.
Tatmin eksikliği ve yoksunluk belirtileri. Eskisi kadar zevk almamak, ama yine de duramamak; telefonun kaybolması ya da şarjının bitmesi durumunda panik ve gerginlik yaşamak.

İngiltere’de, King’s College’tan tıp istatistikçisi Profesör Ben Carter’a göre, kronik akıllı telefon kullanımı henüz tıbbi olarak bir problem sayılmıyor. “İngiltere’nin baş sağlık yetkilisi bu konuda net bir yönlendirme yapmış değil. Evet, hem fiziksel hem zihinsel zararları olabilir, ama resmi anlamda henüz bir sağlık sorunu olarak kabul edilmiyor,” diyor ve sözlerini şöyle devam ettiriyor:

Teknolojiye karşı koymak

'Instagram, WhatsApp, haber uygulamaları, Google Chrome ve ikinci el alışveriş platformu Vinted… Bu uygulamalara kendi koyduğum sınırlamaları sık sık deliyorum. Şu ana kadar işe yarayan tek çözüm:

Telefonu fiziksel olarak kilitlemek. Hayatımı geri istiyorum. Daha fazla zeka, daha az telefon istiyorum. Ve kendi disiplinime güvenemiyorsam, belki de teknoloji yardımıyla bu hedefe ulaşabilirim'

Minimalist telefonlar: 699 dolar

Yeni tanıtılan Light Phone III (699$, teslimat Ağustos ayında) akıllı telefona sade bir alternatif sunuyor. Geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilmiş, tamir edilebilir ve mümkün olduğunca az kullanılması hedeflenerek tasarlanmış. Arama, mesaj, alarm, yön bulma, müzik, podcast, notlar, takvim ve retro tasarımlı kamera dışında hiçbir şey yok.

Kurucular Joe Hollier ve Kaiwei Tang, 2014’te Google’ın deneysel bir programında tanışmış. Hollier, “Niyetlilik bizim kuzey yıldızımız,” diyor ve ekliyor: Ekran siyah-beyaz ve yalnızca tek bir araca izin veriyor. Sosyal medya, sonsuz kaydırmalı haberler ve internet tarayıcısı yok, olmayacak da.

Bağımlılık engelleyen app: Brick

Telefonumda Apple’ın ekran süresi sınırlamalarını uygulamak teoride işe yarıyor ama sınırları aşmak çok kolay. Bu yüzden Brick adlı uygulama bloklayıcısı ilgimi çekti. Silikon bir kare olan Brick’e telefonla dokunuyorsunuz, Brick uygulamasından hangi uygulamaların bloke edileceğini seçiyorsunuz ve tekrar Brick’e dokunmadan bunları açamıyorsunuz.

İlk gün çantama Brick’i “ne olur ne olmaz” diye aldım, öğle arasında Instagram’daki “acil” bir mesaj için kilidi açtım. İkinci gün telefonumu sabah 9’da Brick’ledim ve Brick’i evde bıraktım. İstasyona yürürken hafif bir mide bulantısı yaşadım. Yine de gün içinde Instagram ve WhatsApp’ı açmaya çalıştım. Dijital alışkanlıklarım kısıtlanınca, elim hava durumu uygulamasına gitmeye başladı. Sadece bir şeylere bakmak için.

İnternete erişim engeli: Cold Turkey

Cold Turkey, internetin “en sert” site bloklayıcısı olarak biliniyor. 2010’da kurucusu Felix Belzile, üniversitedeki bir arkadaşının World of Warcraft bağımlılığıyla baş etmesi için geliştirmiş. Bugün milyonlarca kullanıcıya sahip. Günde 50 bin kişi engellenmiş sayfayla karşılaşıyor.

Cold Turkey ile tüm interneti veya belirli siteleri ve uygulamaları engelleyebiliyorsunuz. “Kullanıcının kararlılığını test eden bir taahhüt aracı” olarak tanımlanıyor. Engellemeleri geri almak neredeyse imkânsız.

Üç farklı program sunuyor:

• Blocker: Siteleri, oyunları, uygulamaları engelliyor.
• Micromanager: Sadece izin verdiğiniz uygulamaların açılmasına olanak tanıyor.
• Writer: Bilgisayarınızı sade bir daktiloya dönüştürüyor.

Ben Writer’ı daha çok sevdim. Sakin arayüzü, yazı odaklı oluşu ve belirli bir kelime sayısına ulaşana kadar her şeyi kilitlemesiyle etkili. Kullanıcıyı motive eden ama dikkat dağıtmayan alıntılar da var. Ayrıca WWF’ye bağış yaparak 10 dakikalık “Pause for a Cause” molası verilebiliyor. Bu yolla bugüne kadar 65.670 Kanada doları bağış toplanmış.

İrade ve denge

Konuyla ilgili Financial Times'a açıklamalarda bulunan yazar ve yönetmen Miranda July, “Bazen Brick’i bilerek kullanmam; tıpkı fazla içki içmek ya da gece geç yatmak gibi, eğlenceli bir öz-yıkım hali,” diyor ve bu duyguyu ben de iyi anlıyorum. Tamamen kurtulmuş sayılmam ama ekran sürem %30 azaldı (günde ortalama 4 saat 12 dakika) ve WhatsApp’ı açma sayım %29 düştü (haftada 205 kez). Evde çocuklarımla bahçede daha fazla zaman geçiriyor, işte Cold Turkey Writer’ı daha sık kullanıyorum.

Her gün aynı kararlılıkla olmuyor: Bazı günler Brick kullanıyorum, bazı günler kullanmıyorum. Ama artık biliyorum ki yalnız değilim. Bu bağımlılığın maliyeti ne mi? Light Phone kurucusu Tang şöyle yanıtlıyor: “Zamanınız, dikkatiniz, üretkenliğiniz, günde altı saat, kaygı seviyeniz, stresiniz, ailenizle ilişkiniz, tansiyonunuz...” değerlendirmesinde bulundu.