D vitamini yaşlanmayı yavaşlatabilir mi? Yeni araştırma önemli bir kanıt buldu
ABD’de yürütülen yeni bir araştırma, D vitamini takviyesinin hücresel yaşlanmayla ilişkilendirilen telomer kısalmasını yavaşlatabileceğini gösteriyor. Ancak uzmanlar, bulguların kesinleşmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Washington Post araştırmanın detaylarını yazdı
Harvard Tıp Fakültesi ve Brigham and Women’s Hospital araştırmacıları tarafından yürütülen yeni bir çalışma, D vitamini alımı yüksek olan kişilerin yaşlanmayla ortaya çıkan telomer kısalması sürecini yavaşlatabileceğini öne sürdü. Telomerler, kromozomların ucunda yer alan ve DNA’yı koruyan yapılardır. Telomerlerin kısalması bazı hastalıkların ortaya çıkmasıyla ilişkilendiriliyor. Yeni araştırma, Amerikan Klinik Beslenme Dergisi’nde yayımlandı. Önceki çalışmaların çoğu gözlemsel nitelikteyken, bu çalışma rastgele atanmış ve plasebo kontrollü yapısıyla dikkat çekiyor.
Araştırmanın ortak yazarı ve Brigham and Women’s Hospital Önleyici Tıp Bölüm Başkanı JoAnn Manson, “Bu bulgular umut verici, ancak genellikle uygulanan D vitamini önerilerini değiştirmeden önce başka çalışmalarla doğrulanmaları gerekir" dedi.
25 bini aşkın katılımcıyla yürütüldü
Bu sonuçlar, Harvard Tıp Fakültesi ile bağlantılı olarak yürütülen beş yıllık VITAL çalışmasının bir parçası. Çalışmada, 50 yaş üstü erkekler ve 55 yaş üstü kadınlardan oluşan 25.871 katılımcıya günlük 2.000 IU D vitamini ve 1 gram Omega-3 yağ asidi verildi. Ana hedef, kanser ve kalp-damar hastalıklarını önleme etkilerini değerlendirmekti.
Telomer çalışması, Boston bölgesinden yaklaşık 900 katılımcıyı kapsıyor. Beyaz kan hücrelerindeki telomer uzunluğu, çalışmanın başlangıcında ve 2. ile 4. yıllarda ölçüldü. Sonuçlara göre, plasebo grubuyla karşılaştırıldığında D vitamini alan grupta telomer kısalması daha yavaş gerçekleşti. Omega-3 takviyesinin ise telomer uzunluğu üzerinde belirgin bir etkisi görülmedi.
Telomer ve yaşlanma ilişkisi
Telomerler, hücre bölünmeleri sırasında kromozomların birbirine yapışmasını veya düzensizleşmesini önler. Ancak her bölünmede biraz kısalırlar. Bu süreç, yaşlanmanın yanı sıra enfeksiyon riski, tip 2 diyabet ve kalp hastalıklarıyla da ilişkilidir. Araştırmacılara göre, D vitamini iltihaplanmayı azaltarak bu süreci yavaşlatıyor olabilir. İltihaplanma, bağışıklık hastalıkları ve kanserle de ilişkilendiriliyor.
Manson, D vitamininin tüm kronik hastalıkları önlemediğini vurgulayarak şu ifadeleri kullandı: “Besin takviyeleri hiçbir zaman sağlıklı bir beslenme ve yaşam tarzının yerini tutmaz. Özellikle yüksek iltihap seviyesi veya bu durumla ilişkili kronik hastalık riski taşıyan bireylerde hedeflenmiş D vitamini takviyesi fayda sağlayabilir.”
Bazı uzmanlar ise çalışmanın yöntemine temkinli yaklaşıyor. 2009 Nobel Ödüllü bilim insanı Carol Greider, kullanılan qPCR yönteminin telomer uzunluğu ölçümünde güvenilir olmadığını savundu. Klinik standart olarak Flow FISH yöntemi öneriliyor. Ayrıca, kan hücrelerindeki dağılımın değişmesi telomer uzunluğu ortalamasını etkileyebilir. Greider, "Telomerler uzamıyor olabilir; sadece hücre bileşimindeki değişiklikler ortalamayı yükseltiyor olabilir" değerlendirmesinde bulundu.